สุริโยไท" เป็นภาพยนตร์ระดับชาติ ที่สร้างด้วยงบประมาณสูงสุด ในประวัติศาสตร์การสร้างภาพยนตร์ของประเทศ และยังเป็นภาพยนตร์ที่รวมดาราชั้นนำที่มีชื่อเสียง มาร่วมแสดงมากเป็นประวัติการณ์ พร้อมนักแสดงประกอบนับหมื่น เสริมด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ ในการทำเทคนิคพิเศษ ให้ดูงดงามตระการตายิ่งขึ้น

หลักฐานทางประวัติศาสตร์

"สุริโยไท" เป็นภาพยนตร์อิงประวัติศาสตร์ ที่เสนอเรื่องราวของประเทศไทย สมัยอยุธยา ช่วงพุทธศักราช ๒๐๖๙ - ๒๐๙๒ (ค.ศ. ๑๕๒๖ - ๑๕๔๙) ผ่านมุมมองของ โดมิงโก ดือ ซีซัส ทหารรับจ้างชาวโปรตุเกส ผู้ซึ่งเข้ามาอยู่ในราชอาณาจักรอโยธยา เป็นเวลากว่า ๒๕ ปี และได้ทำหน้าที่เป็นทหารราชองครักษ์ ของสมเด็จพระชัยราชาธิราช (พ.ศ. ๒๐๗๗ - ๒๐๘๙ / ค.ศ. ๑๕๓๔ - ๑๕๔๖) ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๐๙๓ (ค.ศ. ๑๕๕๐) ดือ ซีซัส ได้กลับไปถวายรายงาน ต่อพระเจ้าโยฮันที่ ๓ กษัตริย์แห่งโปรตุเกส และคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์โปรตุเกส ได้จดบันทึกไว้ เป็นหลักฐานสำคัญยิ่งสำหรับประเทศไทยอีกฉบับหนึ่ง

ภาพยนตร์เรื่องนี้ถ่ายทอดชีวิต ของตัวละครที่มีชื่อปรากฏอยู่ในพงศาวดาร ผนวกกับจินตนาการ จำลองภาพ ชีวิตความเป็นอยู่ในราชสำนัก และวิถีชีวิตของชาวบ้าน ตลอดจนขนบธรรมเนียมประเพณีแต่โบราณ ในราชอาณาจักรอโยธยายามสงบ และยามศึกสงคราม

การค้นคว้าเพื่อเตรียมสร้างภาพยนตร์ "สุริโยไท" ดำเนินไปอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา ๕ ปีเศษ โดยมีทีมงานผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี ให้ความคิดเห็นเกี่ยวกับความถูกต้องของข้อมูล ในประเด็นที่ยังเป็นข้อโต้แย้ง และมีทีมงานค้นคว้าข้อมูลรายละเอียดเพิ่มเติม เพื่อความสมจริงของภาพยนตร์

ทางด้านหลักฐานประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นที่มาของข้อมูลต่างๆ ในภาพยนตร์เรื่องนี้ ม.จ.ชาตรีเฉลิม ยุคล และทีมงานฝ่ายข้อมูลสุริโยไท ได้ทำงานค้นคว้า รวบรวมจากหลักฐานต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพงศาวดารฉบับต่างๆ มากมาย โดยเริ่มจากการอ่านให้มากที่สุด เท่าที่จะมากได้

ตัวอย่างพงศาวดาร ที่นำมาใช้ประกอบการค้นคว้าของทีมงานภาพยนตร์เรื่อง "สุริโยไท" เช่น พงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา ฉบับบริติสมิวเซียม ฉบับคำให้การชาวกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ นอกจากนี้ ยังมีพงศาวดารของชาวต่างประเทศที่สำคัญ คือจดหมายเหตุของปินโต (The Traveis of Mendes Pinto by Fornao Mendes Pinto) ซึ่งเป็นผู้ที่เข้ามาอยู่ในเหตุการณ์ขณะนั้น จึงได้เขียนเป็นจดหมายเหตุขึ้นมา อีกทั้งยังได้ดูพงศาวดารพม่าฉบับหอแก้ว หอหลวง ดูรวมไปถึงพงศาวดารเขมร ลาว ญวน โยนก

การสร้างภาพยนตร์เรื่อง "สุริโยไท" เป็นเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ที่เกี่ยวกับพระสุริโยไท ตั้งแต่วัย ๑๕ พรรษา จนกระทั่งสิ้นพระชนม์คราวยุทธหัตถี พระชนมายุได้ ๓๕ พรรษา ซึ่งเป็นอยู่ในช่วงอยุธยาตอนต้น หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในยุคสมัยดังกล่าว มีหลงเหลืออยู่ไม่มากนัก ทางทีมงานจึงได้นำหลักฐานต่างๆ เท่าที่มีอยู่ทั้งหมด มารวบรวมโดยผสมผสานกับจินตนาการ เพื่อนำมาสร้างชิ้นงานให้ทุกอย่างออกมาสมจริงมากที่สุด

การทำหนังประวัติศาสตร ์แตกต่างกับหนังร่วมสมัย เนื่องจากต้องสร้างทุกอย่างขึ้นมาใหม่ ไม่ว่าจะเป็นฉาก การแต่งตัว เป็นการจำลองให้ดูสมจริง เหมือนเป็นการจำลองประเทศ จำลองเมือง จำลองวัฒนธรรมขึ้นมา โดยเรียบเรียงจากประวัติศาสตร์