บทเพลงปลาวาฬ เป็นหนังสือแนวปรัชญา พูดถึงเรื่องของ “โชค” และ “ชะตากรรม” ของผู้ล่าและผู้ถูกล่า

“โชค” มิได้มีไว้มอบให้กับคนที่มีความสามารถ มุมานะ ขยัน อดทนแต่ฝ่ายเดียว แต่ “โชค” อาจตกไปอยู่ในมือของคนที่มิได้แสวงหาอย่างตั้งใจจริงก็ได้

คนที่พบแต่ความโชคร้าย ทำอะไรดูเหมือนผิดจังหวะไปเสียหมด ฟังดูเหมือนกับเป็นชะตากรรมอย่างหลีกเลี่ยงมิได้ 

...

“ผู้ล่า” และ “ผู้ถูกล่า” ล้วนเป็นชะตากรรมที่น่าหดหู่ การทำหน้าที่ผู้ล่าด้วยภาระหน้าที่ บางทีก็ทำให้เราเห็นว่าเขามิได้เป็นสุขเท่าใดนัก

“ผู้ถูกล่า” เป็นชะตากรรมอย่างหนึ่ง และหากชะตากรรมกำหนดไว้อย่างนั้น ใครก็ไปเปลี่ยนมิได้ ..

ตัวอย่างตอนหนึ่งในหนังสือ :

คนเรา ไม่ว่ายิ่งใหญ่หรือสุจริตใจเพียงใด ก็ไม่มีสิทธิ์ที่จะไปเปลี่ยนดุลย์ของชะตากรรมไปในทางใดทางหนึ่ง ถ้ามนุษย์ทำเช่นนั้นกับความขัดแย้งของชีวิตในธรรมชาติแล้ว ชะตากรรมจะตอบโต้มนุษย์อย่างรุนแรง และขณะเดียวกัน มนุษย์ก็ไม่ควรเข้าไปฉกฉวยประโยชน์จากความขัดแย้งนี้เพื่อตัวเอง

ได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนขอคำแนะนำจากการอ่านหนังสือเล่มนี้จากพี่เวียง วชิระ บัวสนธิ์ ผ่านบอร์ดสนทนาบอร์ดหนึ่ง พี่เวียงได้กล่าวไว้อย่างน่าสนใจ เลยขออนุญาตตัดช่วงตอนที่ได้ให้กับหนังสือเล่มนี้มาค่ะ

‘บทเพลงปลาวาฬ’ มีท่าทีเชิงอนุรักษ์ (วิถีธรรมชาติ) ค่อนข้างมากทีเดียว โดยเฉพาะถ้าสังเกตจากฉากที่กัปตันแคสปาเรนเลือกที่จะไม่ฉกฉวยโอกาสหาประโยชน์ใส่ตัวตอนที่วาฬเพชฌฆาตจัดการพวกวาฬสีน้ำเงิน กระทั่งปล่อยให้ทุกสิ่งดำเนินไปตามกฎเกณฑ์ของมัน ก็จะเห็นชัด

หากแต่แก่นสำคัญของงานเขียนชิ้นนี้ (ฉบับตัดตอน) เราคงปฏิเสธไม่ได้ว่าลอเรนส์ แวน เดอ โพสต์ พยายามกระตุ้นเตือนให้ผู้อ่านตระหนักในสิ่งที่อยู่นอกเหนือความเข้าใจอีกหลายหลาก โดยอาศัยตัวกัปตันแคสปาเรนช่วยทำหน้าที่สิ่อเรื่องนี้เป็นสำคัญ อย่างน้อยถ้อยสารภาพเกินกว่าหนึ่งครั้งของกัปตันที่ยืนยันว่า ยิ่งล่าวาฬมามากเท่าใด เขาก็ยิ่งไม่รู้จักผู้ถูกล่ามากขึ้นเท่านั้น และนั่นกลายเป็นพันธนาการที่เขาพบว่าตัวเองต่างหากที่ถูก ‘ความไม่รู้’ ล่าหลอนมาตลอด ซึ่งส่งผลให้เขาเป็นคนเงียบขรึม ไม่วางใจในระบบสื่อสารชนิดใด เว้นแต่จะออกมาจากปากคำของตนโดยตรง อีกทั้งความคิดจะแจ่มใสก็ต่อเมื่อเมามายแล้วเท่านั้น

.

ด้วยเหตุนี้จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่า เมื่อถึงวันหนึ่ง เขาจะอาศัยเงื่อนไขแห่งอุบัติเหตุเป็นสะพานนำไปสู่ความครบถ้วนทางจิตวิญญาณ เราต้องไม่ลืมว่าก่อนหน้านี้กัปตันเป็นบุคคลที่รู้จัก ‘โอกาส’ และ ‘โชค’ เหนือกว่าผู้ใด กระนั้นก็ใช่ว่าเขาจะไขปริศนาเร้นลับของชีวิตได้กระจ่างแจ้งไปทุกมิติ เรื่องบางเรื่องมีแต่ต้องพลีชีวิตให้กับมันเท่านั้นจึงจะแจ่มแจ้งแท้จริง

.