เปิดตำนาน พระกริ่ง-พระชัยวัฒน์ วัดบวรนิเวศวิหาร

คำว่า “พระกริ่ง” มิใช่เป็นเพราะเหตุที่ว่า เป็นองค์พระที่หล่อขึ้นแล้วบรรจุเมล็ดโลหะไว้ข้างใน และยกพระขึ้นเขย่าดูจะบังเกิดเสียงดังกริ่งๆ ขึ้น อย่างเดียวก็หาไม่ แต่หากคำว่า “กริ่ง” นี้มีความหมายที่มาแต่เหตุอื่นอีกต่างหากดังนี้ การที่หล่อพระกริ่ง นายช่างจะทำหุ่นต่างหากจากการหล่อพระชนิดอื่น ซึ่งเป็นรูปปั้นเป็นรูปพระเป็นองค์ๆ ไปโดยเฉพาะหุ่นของพระกริ่งนายช่างจะปั้นหุ่นเป็นรูปสัณฐานเหมือนกิ่งไม้มีแกนกลางสองข้างเป็นกิ่งเล็กน้อยขนาดเท่ากัน

และแต่ละกิ่งนั้นๆ จะประกอบหุ่นพระพุทธรูปมีขนาดเล็กใหญ่สุดแต่ความต้องการของผู้สร้าง (จะเล็กใหญ่ขนาดเท่ากัน) จำนวนพระพุทธรูปที่มีประจำตามสัณฐานของกิ่งนั้นจะมีจำนวนมากน้อยเท่าใด ก็สุดแต่นายช่างจะกำหนด โดยมากเท่าที่เคยเห็น มักจะไม่เกิน 25 องค์ต่อ 1 กิ่ง ทั้งซ้ายขวาและส่วนยอดของกิ่ง ที่กล่าวจำกัดจำนวนนี้หมายถึงการสร้างเป็นเรือนร้อย หากสร้างเป็นจำนวนพันสัณฐานของกิ่งนั้นอาจจะเป็นพุ่มรอบและมีจำนวนถึง 50 องค์ก็ได้ เมื่อว่าตามลักษณะรูปร่างสัณฐานของการสร้างดังกล่าวมา ก็เห็นสมว่า พระชนิดนี้เรียกชื่อได้เพราะสมว่า “พระกริ่ง”