เศรษฐศาสตร์คือภูมิปัญญาของมนุษย์ในการพิชิต “ประสิทธิภาพ” ผ่านการล่วงรู้ “ยุทธวิธีเลือกสิ่งที่ดีที่สุด (Optimization)” ในการเผชิญกับความแปรปรวนของธรรมชาติ และข้อจำกัดร่วมสมัย (Contemporary constraint) ของการเจริญเติบโตและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง การล่วงรู้ยุทธวิธีการผลิตผลงานและผลประโยชน์ที่ดีที่สุด (Benefit maximization) และยุทธวิธีลงทุนและสูญเสียน้อยที่สุด (Minimization) หล่อหลอมจากสัญชาตญาณการอยู่รอด ความต้องการหนีพ้นความยากลำบาก มีความมั่งคั่ง ความสะดวกสบาย และความรื่นเริงสนุกสำราญ ผ่านกลยุทธ์เติบโตและพัฒนาทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพ

มนุษย์มีวิวัฒนาการความเป็นอยู่ผ่านระดับอยู่รอด มาสู่ระยะเติบโตและพัฒนาทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพผ่านกระแสเวลาอย่างต่อเนื่อง สามารถครอบครองพื้นที่ของโลกอย่างกว้างขวาง เพราะมีความได้เปรียบสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ด้านลักษณะทางกายภาพ ได้แก่ มีอวัยวะที่เหมาะสมในการประกอบกิจการงานและการสื่อสารอย่างกว้างขวาง และมีความสามารถของพลังสมองในการคิดค้น วิจัยและพัฒนา และสะสมภูมิปัญญา

เศรษฐศาสตร์ค้นพบและยอบรับว่า “ตลาด” เป็นเครื่องมือของการแสวงหาสิ่งที่ดีที่สุดที่รับรองเสรีภาพของมนุษย์ในการเลือกปริมาณ คุณภาพ และราคา ของการบริโภค การผลิต และการสะสม มีความเป็นธรรมตามเกณฑ์ศักยภาพ ความเพียร ความสามารถที่บุคคลมีความแตกต่างกัน ตลาดประกอบด้วยการทำงานร่วมกันของ “อุปสงค์” และ “อุปทาน” โดยอุปสงค์ คือความต้องการของผู้บริโภคหรือผู้ซื้อ และอุปทาน คือความสามารถของการผลิตหรือผู้ผลิต

วิวัฒนาการของเศรษฐศาสตร์ค้นพบและยอมรับว่า “ตลาด” มีบทบาทได้ในพื้นที่ทั่วไปสำหรับการซื้อ-ขายวัตถุสิ่งของทั่วไปยกเว้นพื้นที่ที่เป็นส่วนรวม (Open-access territory) วัตถุสิ่งของที่เป็นของส่วนรวมและเป็นของสาธารณะ (Public goods) และวัตถุสิ่งของที่รั่วไหลออกสู่พื้นที่ที่เป็นส่วนรวม และพื้นที่สาธารณะ (Externalities) เพราะความต้องการซื้อ-ขายที่ทำให้เกิดตลาดเกิดจากความขาดแคลน เกิดจากคุณค่าและประโยชน์ที่บุคคลได้รับเพียงเฉพาะตัว เศรษฐศาสตร์มีบทบาทได้เพียงบทบาทรองในพื้นที่ที่เป็นส่วนรวม (Open-access territory) วัตถุสิ่งของที่เป็นของส่วนรวมและเป็นของสาธารณะ (Public goods) และวัตถุสิ่งของที่รั่วไหลออกสู่พื้นที่ที่เป็นส่วนรวม และพื้นที่สาธารณะ (Externalities) ในพื้นที่เหล่านี้ ความสามารถของตลาดในการรองรับเสรีภาพของมนุษย์ในการเลือกปริมาณ คุณภาพ และราคา ของการบริโภค การผลิต และการสะสม มีจำกัด ตลาดสามารถมีบทบาทได้เพราะมีการบังคับใช้กฎเกณฑ์และข้อบังคับ “ความร่วมมือ (Cooperation)” ของส่วนรวม

เศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม คือภูมิปัญญาที่ใช้ในการออกแบบการควบคุมความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งประกอบด้วย 4 ภาคพื้น ได้แก่ ภาคพื้นดิน ภาคพื้นน้ำ ภาคพื้นบรรยากาศ และภาคพื้นพลังงาน ความร้อน แสง และอุณหภูมิ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อการเติบโตและพัฒนาของมนุษย์อย่างยั่งยืน

การควบคุมความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ใช้เศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม ออกแบบ ประสิทธิภาพ (Efficiency) ของการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งควบคุมให้มนุษย์ “แสวงหาสิ่งที่ดีที่สุด (Optimization)” ท่ามกลางข้อจำกัดที่มนุษย์เผชิญอยู่ในยุคสมัย โดยการล่วงรู้วิธีการได้ประโยชน์สูงสุด (Maximization) และวิธีการสูญเสียหรือลงทุนน้อยที่สุด (Minimization) และอย่างน้อยให้ความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมสมดุลกับ “ผลผลิตและประโยชน์” ที่จะเกิดกับมนุษยชาติ